Hét onderwijs... zucht...

Ik had het u enkele schrijfsels geleden al eens beloofd het over hét onderwijs te hebben. Moeilijk onderwerp... want eentje waarover ik kan BLIJVEEEEN doorgaan, dus alvast mijn excuses voor enige vorm van langdradigheid :-).
Mijn contact met het onderwijs (op professioneel gebied dan) begon zo'n 14 jaar geleden. Als prille twintiger leek een leven als kleuterjuf me wel de max! Bovendien zat er toen reeds een kleine wereldverbeteraar in mij en ik was echt van plan om iets te kunnen betekenen voor alle jonge kinderen, die ik zou tegenkomen.
Verblind door de mooie werkuren, die uitstekend te combineren vielen met een eigen gezinsleven, het werken met kinderen én het idealisme dat ik hierboven al omschreef, begon ik aan mijn opleiding!

Die opleiding leunde opvallend genoeg best dicht aan bij mijn eigen gevoel. Ervaringsgericht werken werd gepromoot en stond centraal! Voor de leken onder ons: ervaringsgericht werken betekent dat je alles wat je de kinderen 'aanleert' laat ervaren vanuit eigen interesses. Je doet dit door hen zelf te laten experimenteren, onderzoeken, ontdekken... en dat alles gekaderd binnen hun eigen interesses/behoeften dus. Met andere woorden: onze thema's waarrond gewerkt moest worden in de klas, werden dus ook door niemand anders bepaald dan door de kinderen ZELF! (ik vat het hier nu even heeeel kort samen, het is onmogelijk om drie jaren theorie in een blogje te persen).

Deze werkwijze vond ik -nuance VIND ik- héél interessant, omdat je op die manieren zaken als 'schoolmoeheid' en 'slechte werkhoudingen' VOOR bent. Je leert de kinderen zichzelf onderwijzen als het ware en jij krijgt geen plaats als leider (die blindelings gevolgd moet worden), maar als ondersteuner in dat proces. Je helpt waar nodig door materialen aan te brengen, ideetjes te laten 'vallen', veel te observeren en te helpen waar nodig...

Het échte onderwijswereldje daarentegen... is vaak -om niet te zeggen meestal- ALLESBEHALVE ervaringsgericht. Tijdens stages was het soms zelfs onmogelijk om ons aangeleerde toe te passen, simpelweg omdat de stagescholen er niet voor open stonden. Een voorbeeldje: toen ik tijdens mijn stage een vaderdagscadeau knutselde met de kinderen, hadden ze elk een mini-papa'tje gemaakt, dat een zelfgemaakt mandje zelfgemaakte koekjes vasthield (uiteraard alles dus door de KINDEREN gemaakt)... De dag waarop de kindjes hun cadeautje mee naar huis mochten nemen, kwam de klasjuf mét directeur de klas binnengestormd. Ze openden de cadeautjes (die ik samen met de kinderen had ingepakt) en vonden de resultaten ZWAK (ehh... dat die 4-jarige ukjes het allemaal met veel liefde en toewijding hadden gemaakt, was even van weinig belang... neen eigenlijk gewoonweg TOTAAL NIET van belang). Ze moesten verder afgewerkt worden! Eén popje kreeg een hele bos wol op zijn hoofd gekleefd, terwijl ik er met de zoon in kwestie nog zooo fijn aan had geknutseld: dat ventje vond het reuzegrappig dat zijn papa zijn haren de dag voordien had afgeschoren met de tondeuse en dat zijn 'poppetje' dus alleen maar stoppeltjes kreeg... niet dus, van stoppeltjespapa naar freggle! Ik werd op het bureau geroepen en de directeur legde uit dat zijn school eigenlijk zoals een bedrijf was, waarbij de OUDERS de klanten waren. We moesten hen tevreden houden, want anders blijft je school niet draaien (er was het jaar voordien een kindje van school veranderd, omdat zijn papa vond dat er te WEINIG gewerkt werd in de kleuterklas)... Het werd mijn eerste bikkelharde les in de realiteit! Ik was er kapot van! Al die kindjes kregen nu plots een -door de juf- totaal aangepast cadeautje mee naar huis! En erger nog: was DIT mijn droom waarvoor ik leerkracht wilde worden? Om in een bedrijf te werken, waarbij ik de ouders als mijn 'klanten' moest beschouwen??

Maar het échte leven in het onderwijs moest toen nog beginnen... Toen ik als pas afgestudeerde begon in Sint-Jans-Molenbeek trok ik pas écht grote ogen! Ik zag taferelen waar Roald Dahl in zijn 'Mathilda' nog niet aan gedacht zou hebben! Kinderen, die hun jas van de trap naar beneden gooiden, werden door de directie ZELF boven de trap gehouden 'Is het zo dat we ons gerief behandelen manneken?!!!'. Ouders die vrijwillig wilden komen helpen tijdens een uitstapjes (wat niet verwonderlijk was, aangezien we met zo'n 28 kleuters de metro moesten nemen om er te geraken), werden volledig afgeschilderd als 'bemoeials'! Een enkele ouder, die bleef volhouden dat het toch best gevaarlijk was en dat ze gerust wilde helpen, kreeg als resultaat dat haar dochtertje niet mee mocht op de schooluitstap (die mama vertrouwt ons toch niet, awel dat haar dochter dan maar thuisblijft nah!)! Ze is écht op school moeten blijven!!! HELP!! Dit was NIET waarvoor ik gekozen had!

Ik heb in de loop der jaren in zo'n 10 scholen gestaan en heb best wel wat 'stoten' gezien. Juffen met knalrode hoofden, die op ontploffen stonden louter en alleen omdat kinderen (kleuters dan nog!) hun brooddoosje niet hadden leeggegeten (de waanzin??!!), directies die voor de krijtlijn op de speelplaats gingen staan met de armen gespreid zodat de ouders geen stap verder zouden zetten dan nodig (ouders zijn bemoeials!!), een juf die kinderen uit haar klas met wat leermoeilijkheden uitmaakte voor 'mijn doefe mannekes', juffen die tegen peuters begonnen te schreeuwen als ze voor de zoveelste keer 'geeuwden' in hun kring... geeuwden he!!, juffen die dreigden met 'kletsen op de blote poep' als ze een peuter zagen met een plasje in hun broek, juffen die hun kleuters een half uur met hun hoofd op hun armen lieten zitten aan tafel als het te druk werd in de klas, directies die de startvergadering aan het begin van het schooljaar begonnen met het tonen van resultatengrafieken van de leerlingen uit de school + omringende scholen om te kijken hoe ze NOG meer en betere resultaten konden boeken op bepaalde leerdomeinen (ik heb toen op mijn tong moeten bijten om niet te vragen naar de resultaatgrafieken over het welzijn van de kinderen)...

Ik heb écht waar dingen gezien, die je niet meer voor waar acht in deze 21e eeuw... Laat het me nu ook niet overdramatiseren. Ik zag ook heel goede dingen: directies die blauw bevroren peuters van de speelplaats mee in de leraarskamer  op schoot namen om wat op te warmen, leerkrachten die écht begaan zijn met de kinderen in hun klas en dat ook tonen door ze te knuffelen, kusjes te geven, écht te troosten, op te tillen, leerkrachten die hun middagpauzes opofferden om met de kinderen in de klas te gaan haken of voorlezen, directies die staan te zingen op de speelplaats met hun leerlingen... Van deze mensen heb ik ontzettend veel geleerd en het zijn zij aan wie ik mijn hoop toevertrouw! Maar eigenlijk... zouden deze mensen DE standaard moeten zijn in hét onderwijs...

Wat écht jammer is, is dat er zoveel startende leerkrachten vol goede moed het onderwijsveld betreden met maar 1 doel: het GOED doen(en ik rekende mezelf hier tot voor kort even bij)! Maar deze starters worden na een vervangende interim weer met een kluitje uit het riet gestuurd, omdat de anderen reeds 'vastbenoemd' en daardoor dus: onschendbaar zijn!

Wie lang genoeg is kunnen blijven plakken, heeft nadien niets meer te vrezen en kan bij wijze van spreken uitsteken wat hij wil (zo ken ik een kleuterjuf die zelfs niet wist dat ze een daglijn of kalender moest hebben in haar klas en bij wie de 'champignons' nog net niet uit de potloodbakjes groeien van de rommel en vuilligheid). Als ze de kans krijgen om wél ergens te blijven, is het 'meevaren of verzuipen'. Daar sta je dan met je 'ervaringsgerichte ideeën en dromen'... 

Kwaliteit is niet wat telt in het onderwijs! Zelfs onderwijsinspecteurs komen kijken naar wat r aan je muur hangt in plaats van te kijken WIE er voor de klas staat en HOE die persoon dat doet.Ze kijken je mappen in en vragen observatielijsten op! Als DAT onze maatstaf is voor GOED onderwijs, awel merci...

 Ik wil nu zéker niet alle vastbenoemde leerkrachten viseren, want zoals hierboven gezegd: er zitten ook écht waar engelen tussen! En aan die juffen/meesters zeg ik uit naam van alle mama's en papa's: DANKJEWEL! Misschien dat zij ooit op een dag TOCH dat verschil kunnen maken...